Klimatyzacja samochodowa to stały element wyposażenia produkowanych obecnie pojazdów. Większość z nas nie wyobraża sobie posiadania auta bez klimatyzacji. Układ klimatyzacji pomaga schłodzić wnętrze pojazdu, jak również wpływa na przejrzystość szyb, usuwając z niej parę – oczywiście pod warunkiem, że klimatyzacja jest sprawna. Z pewnością warto poznać nieco bliżej zasadę działania tego układu.
Mechanika działania klimatyzacji
Tak naprawdę układ klimatyzacji jest stosunkowo prostą konstrukcją. Jego zasada działania nie należy do zbyt skomplikowanych. Budową przypomina nieco układ chłodzenia silnika oraz ogrzewania kabiny auta. Najważniejszą różnicą między tymi systemami jest obecność kompresora klimatyzacji. Element ten odpowiada za sprężanie czynnika, a to z kolei umożliwia efektywne chłodzenie.
Klimatyzacja ma postać układu zamkniętego, złożonego z kilku elementów oraz sieci przewodów. Całość możemy podzielić na dwie części – wysokociśnieniową oraz niskiego ciśnienia. W obrębie układu krąży czynnik klimatyzacji, odpowiadający za chłodzenie powietrza, które dostaje się do kabiny auta przez kratki wentylacji.
Wspomniany wcześniej kompresor klimatyzacji pełni funkcję pompy, która odpowiada za sprężanie czynnika w całym układzie. Czynnik wydostaje się z pompy w mocno sprężonej formie. Wzrost ciśnienia powoduje także rozgrzanie czynnika. W takim stanie trafia on do skraplacza, który określany jest mianem chłodnicy klimatyzacji. Skraplacz jest montowany w przedniej części samochodu. W tym miejscu, dzięki wykorzystaniu pędu powietrza podczas jazdy oraz pracy wentylatora, następuje schłodzenie czynnika. Jednocześnie czynnik zmienia swój stan skupienia z gazowego na ciekły. W takiej formie trafia następnie do osuszacza. W osuszaczu dochodzi do filtracji czynnika i wydzielenia z niego zanieczyszczeń mechanicznych, pary wodnej oraz cząstek powietrza. Osuszacz pełni w klimatyzacji samochodowej rolę filtra, który chroni przed uszkodzeniem drobniejsze elementy układu.
W kolejnym etapie, który zachodzi w zaworze rozprężającym, czynnik ulega rozprężeniu. W wyniku gwałtownego przebiegu reakcji, czynnik zostaje mocno schłodzony. Proces ten zaczyna się już w parowniku, który pełni rolę małej chłodnicy. Strumień powietrza, generowany przez wentylator, przepływa przez parownik i dostaje się do kratek wentylacyjnych, które wydmuchują powietrze do kabiny. Analogicznie wygląda sytuacja w przypadku układu ogrzewania. Tam jednak zamiast parownika występuje nagrzewnica. Dzięki niej do kabiny dostaje się ciepłe powietrze. Czynnik klimatyzacji po rozprężeniu w parowniku jest zasysany przez pracujący kompresor i cały cykl zaczyna się od początku.
Rodzaje czynnika
Najbardziej popularnym rodzajem czynnika jest substancja oznaczona symbolem R-134A. Jej główne zalety to niska cena, duża dostępność na rynku oraz efektywność działania. Jej podstawową wadą jest szkodliwy wpływ na warstwę ozonową atmosfery. Czynnik R-134 ma wartość wskaźnika GWP (Global Warming Potential) na poziomie 1430. Dla porównania wartość, która nie szkodzi atmosferze to 1. Dlatego Komisja Europejska uchwaliła dyrektywę, według której wartość GWP układu klimatyzacji w nowych samochodach nie może przekraczać 150. W związku z tym klimatyzacja samochodowa jest obecnie napełniana nową substancją oznaczoną symbolem HFO-1234yf, której wartość GWP wynosi 4.
Klimatyzacja samochodowa to stosunkowo prosty układ, co nie oznacza, że nie może ulec awarii. Aby uniknąć przykrych niespodzianek, należy regularnie wykonywać serwis klimatyzacji w autoryzowanym punkcie. W przypadku awarii poszczególnych podzespołów, warto zainwestować w oryginalne, wysokiej jakości zamienniki. Dobrej jakości elementy zapewnią długą i niezawodną pracę całego układu.
